Adres Kısa Adı (Slug) Nedir?
WordPress ve genel olarak web sitesi yönetimi bağlamında Adres Kısa Adı veya İngilizce karşılığıyla Slug, web sitenizdeki belirli bir içeriğin (bir yazı, bir sayfa, bir kategori, bir etiket veya özel bir içerik türü) kalıcı web adresinin (URL) son kısmını oluşturan, insan tarafından okunabilir ve genellikle kısa olan metin parçasıdır. Basitçe ifade etmek gerekirse, https://www.sitenizinadi.com/blog/bu-yazinin-basligi-burada şeklindeki tam URL’de, /bu-yazinin-basligi-burada kısmı “slug” olarak adlandırılır.
Slug, sadece teknik bir tanımlama olmanın ötesinde, hem kullanıcı deneyimi (UX) hem de arama motoru optimizasyonu (SEO) açısından büyük önem taşıyan kritik bir unsurdur. Bir URL’yi sadece sayılar veya anlamsız karakterlerden oluşan bir dizi olmaktan çıkarıp, içeriğin ne hakkında olduğuna dair ipucu veren anlamlı bir yapıya dönüştürür.
Slug’ın Önemi ve Kullanım Alanları
Okunabilirlik ve Anlaşılırlık: Ziyaretçileriniz bir linke tıklamadan önce URL’ye baktığında, slug sayesinde sayfanın veya yazının konusu hakkında hızlıca fikir edinebilirler. Anlamlı slug’lar, kullanıcıların güvenini artırır ve hangi linke tıklayacaklarına karar vermelerine yardımcı olur.
Arama Motoru Optimizasyonu (SEO): Slug, arama motorları (Google, Bing vb.) için sayfanın içeriğini anlamada kullanılan önemli sinyallerden biridir. URL içinde ilgili anahtar kelimelerin bulunması, arama motorlarının sayfanın alaka düzeyini belirlemesine yardımcı olur. İyi optimize edilmiş slug’lar, arama sonuçlarında daha iyi sıralama elde etmenize katkı sağlayabilir. Ayrıca, arama sonuçlarında görünen temiz ve açıklayıcı URL’ler, kullanıcıların sitenizin bağlantısına tıklama olasılığını (Tıklanma Oranı – CTR) artırır.
Kalıcılık (Permalink Yapısı): Slug, WordPress’in Kalıcı Bağlantı (Permalink) ayarlarınızla birleşerek içeriğinizin benzersiz ve kalıcı web adresini oluşturur. WordPress‘in Ayarlar > Kalıcı Bağlantılar bölümünden yapısını belirleyebilirsiniz (örneğin, yazı adını içeren bir yapı). Slug, bu yapının dinamik ve içeriğe özgü kısmıdır.
Çeşitli İçerik Türlerinde Kullanım: Slug sadece blog yazıları veya sayfalar için değildir. WordPress’te oluşturduğunuz her türlü içerik türü için bir slug bulunur:
- Yazılar (Posts)
- Sayfalar (Pages)
- Kategoriler (Categories)
- Etiketler (Tags)
- Medya Ekleri (Attachment pages)
- Kullanıcı Arşivleri (Author archives)
- Özel Yazı Tipleri (Custom Post Types) ve Özel Sınıflandırmalar (Custom Taxonomies)
WordPress’te Slug Nasıl Oluşturulur ve Düzenlenir?
WordPress, bir yazı veya sayfa oluşturduğunuzda, genellikle belirlediğiniz başlığa bakarak slug’ı otomatik olarak oluşturur. Bu işlem sırasında:
Başlıktaki tüm harfler küçük harfe çevrilir.
Boşluklar ve bazı özel karakterler tire (-) ile değiştirilir.
Türkçe karakterler (ğ, ü, ş, ı, ö, ç) ve diğer dildeki özel karakterler genellikle Latin alfabesine karşılık gelen hallerine dönüştürülür veya kaldırılır.
Noktalama işaretleri ve anlamsız olabilecek diğer karakterler genellikle temizlenir.
Örneğin, başlığınız “WordPress’te Harika Bir Yazı Nasıl Yazılır?” ise, WordPress otomatik olarak /wordpress-te-harika-bir-yazi-nasil-yazilir gibi bir slug önerebilir.
Ancak, WordPress’in otomatik olarak oluşturduğu slug her zaman ideal olmayabilir. Çok uzun olabilir veya tam olarak istediğiniz anahtar kelimeleri içermeyebilir. İşte bu noktada, WordPress düzenleme ekranlarında slug’ı manuel olarak düzenleme imkanınız bulunur.
Yazı ve Sayfalar İçin: Yazı veya sayfa düzenleme ekranında, genellikle başlığın hemen altında veya sağ kenar çubuğundaki “Kalıcı Bağlantı” veya “URL” bölümünde slug’ı görebilir ve düzenleyebilirsiniz. Kalem simgesine tıklayarak metni değiştirebilirsiniz.
Kategoriler ve Etiketler İçin: Yönetici panelinde Yazılar > Kategoriler veya Yazılar > Etiketler sayfasına gittiğinizde, her bir kategori veya etiketi düzenlerken slug alanını görebilirsiniz.
İyi Bir Slug Nasıl Olmalıdır? (En İyi Uygulamalar)
SEO ve kullanılabilirlik açısından ideal bir slug oluşturmak için bazı temel prensipler vardır:
Kısa ve Öz Olun: Slug, içeriği yansıtırken gereksiz kelimelerden arındırılmış olmalıdır. Kısa slug’lar daha kolay okunur ve paylaşılır.
Hedef Anahtar Kelimeyi İçersin: Sayfanın veya yazının hedeflediği anahtar kelime veya kelime öbeği slug içinde mutlaka yer almalıdır. Bu, arama motorlarına içeriğin ne hakkında olduğunu doğrudan söyler.
Anlamlı ve Açıklayıcı Olsun: Slug, kullanıcıya içeriğin neyle ilgili olduğu hakkında net bir fikir vermelidir. /p=123 gibi anlamsız sayılar yerine /wordpress-seo-rehberi gibi açıklayıcı olmalıdır.
Kelimeleri Tire (-) İle Ayırın: Kelimeler arasında boşluk yerine mutlaka tire (-) kullanılmalıdır. Alt çizgi (_) kullanmaktan kaçının, çünkü arama motorları tarafından kelime ayırıcı olarak tire kadar iyi algılanmayabilir.
Tamamı Küçük Harf Olsun: Tüm slug’lar küçük harfli olmalıdır. Büyük harf kullanımı teknik sorunlara veya yinelenen içerik algısına yol açabilir.
Gereksiz Kelimelerden Kaçının: “ve”, “bir”, “da”, “ile” gibi işlevsel ama içeriğin ana fikrine doğrudan katkısı olmayan kelimeler (stop words) slug’dan çıkarılmalıdır.
Değişiklik Yaparken Dikkatli Olun: Bir içeriği yayınladıktan sonra slug’ını değiştirmek, o sayfaya daha önce verilen tüm linklerin (kendi sitenizden veya başka sitelerden gelen) kırılmasına (404 Not Found hatası) neden olur. Bu, hem kullanıcı deneyimini bozar hem de SEO değerini kaybettirir. Eğer slug değiştirmek zorunluysa, mutlaka eski slug’dan yeni slug’a 301 Kalıcı Yönlendirme (301 Redirect) yapılmalıdır. Birçok SEO eklentisi (Yoast SEO, Rank Math gibi) bu yönlendirmeleri otomatik olarak yapabilir veya manuel olarak kurmanız gerekebilir.
Sonuç
Adres Kısa Adı (Slug), web sitenizin URL yapısının küçük ama son derece önemli bir parçasıdır. Hem ziyaretçilerinizin site içinde daha rahat gezinmesine yardımcı olur hem de arama motorlarının içeriğinizi daha iyi anlamasını sağlayarak SEO performansınızı doğrudan etkiler. WordPress’in otomatik oluşturma özelliği pratik olsa da, en iyi sonuçlar için slug’larınızı bilinçli bir şekilde, kısa, açıklayıcı ve anahtar kelime odaklı olarak manuel düzenlemeniz önerilir. Slug değişikliklerinin potansiyel etkilerini anlamak ve gerektiğinde 301 yönlendirmeleri kullanmak, sitenizin sağlığını korumak için kritik öneme sahiptir.
